شهر بم يکي از کهن‌ترين مراکز شهرنشيني در ايران بوده است. گواه اين امر تپه‌هاي تاريخي «بيدرون» در ده کيلومتري شمال و تل آتشين در دارستان در فاصله 30 کيلومتري شرق بم است که متعلق به هزاره‌هاي دوم تا چهارم قبل از ميلاد مسيح هستند. بم يکي از شهرهاي تاريخي ايران و استان کرمان است، شهرت اين شهر به قدري است که اگر بخواهند به يک جهانگرد تعدادي عکس تاريخي از ايران نشان دهند، حتما يکي از آنها ارگ بم است. اين شهر به لحاظ تاريخي و محصولات کشاورزي (به‌ويژه خرما)، معروفيت جهاني دارد.

اهميت تاريخي بم

اهميت تاريخي اين شهر به قدري زياد است که عنوان تنها شهر ثبت شده در ميراث جهاني يونسکو رو به يدک مي‌کشد. اين شهر، از لحاظ جغرافيايي، در 180 کيلومتري جنوب شرقي کرمان واقع شده است. اولين بناي خشتي جهان و از ارزشمند‌ترين بناهاي تاريخي ايران در اين شه واقع شده است که از لحاظ عظمت و زيبايي با ديوار بزرگ چين مقايسه مي‌شود. از غذاي محلي شهر بم مي تون آب بنه، آش سبزي، چغوک بريزو، آب فلفلو(آب داغو) را نام برد. معروفترين سوغات بم شامل خرما و پرتقال است که  در دنيا شناخته شده و همه مسافران و گردشگران داخلي و خارجي از اين محصولات استقبال مي کنند.

ارگ بم

ارگ تاريخي بم با بيش از دوهزار و پانصد سال قدمت در نزديکي شهر بم قرار دارد. اين ارگ عظيم که در فهرست ميراث جهاني يونسکو با عنوان «بم و فضاي فرهنگي آن» به ثبت رسيده است، در مسير جاده ابريشم قرار دارد و در سده پنجم پيش از ميلاد ساخته شده است. تا حدود دو قرن پيش مردم در ارگ زندگي مي‌کردند. در طول تاريخ ارگ بم بارها مورد يورش قرار گرفته و بازسازي شده است. ارگ بم را به بهمن پسر گشتاسپ نسبت مي‌دهند. ارگ بم و شهر آن از جمله قلعه‌هاي نظامي بسيار مهم و تاريخي به شمار مي‌روند. اين ارگ نمونه کاملي از شيوه‌هاي معماري ايران است.
ارگ جديد و منطقه ويژه اقتصادي منطقه ويژه اقتصادي ارگ جديد، با هدف ايجاد و توسعه زمينه‌هاي لازم براي فعاليتهاي کارامد صنعتي، جذب فناوري‌هاي نوين و افزايش زمينه‌هاي اشتغال از طريق جلب و هدايت سرمايه گذاري داخلي و خارجي، در دهه فجر سال 1376، تاسيس ورسماً کار خود را آغاز کرد. مساحت اين منطقه بالغ بر 10هکتار است که در فاصله 10 کيلومتري شرق ، شهرستان بم (در جاده بم -زاهدان) در استان کرمان واقع شده‌است. اين منطقه قبل از پيوستن به مناطق ويژه اقتصادي، سرمايه گذاري خارجي را از طريق همکاري، با شرکت خودروسازي دوو کره جنوبي جذب و به تدريج زمينه لازم را براي فعاليت ساير شرکتها فراهم نمود.

دهبکري

اين منطقه سرسبز در 50 کيلومتري شهر کويري بم خودنمايي مي‌کند و به همين دليل محبوبيت دارد. بنا بر منابع بومي و محلي، بکر نام يکي از بزرگان طايفه‌اي بوده است و اين روستاي ييلاقي به نام او نام‌گذاري شده است. قدمت اين روستا دو قرن دانسته مي‌شود.وجود آبشارها در بخش جنوبي دهبکري و در دامنه کوه «برفو» از جاذبه‌هاي ديدني اين منطقه محسوب مي‌شود. اين آبشارها (سه آبشار) در دل جنگل بنه وسيعي قرار دارند.

دو آبشار در پايين دست و يکي که ارتفاع آن بيشتر است در بالادست و در سينه‌کش کوه برفو قرار گرفته است. اين آبشارها بانام آبشارهاي «دغوييه» خوانده مي‌شوند.ارتفاعات بکر آن همه ساله پذيراي گروه‌هاي کوه‌نوردي و گردشگري است. از جمله اين ارتفاعات کوه شيرو منطقه زيباي مرغک است. منطقه مرغک داراي جنگل‌هاي پسته وحشي، بادام وحشي و سرسبزي بسياري است.

تل آتشين دارستان شهر بم

تل آتشين بم يکي از روستا هاي دوره نو سنگي است که قدمتي 9 هزار ساله دارد. به گفته کاوشگران اين روستا از روستا هاي بي سفال يا پيش سفال جنوب شرق ايران است که تنها مشابه اين روستا در فلسطين پيدا شده است. در تل آتشين دارستان بقايايي از معماري از خشت، ابزار هاي سنگي و يک اسکلت پيدا شده است. به نقل از محققان اين حوزه، تا کنون قدمت 7200 ساله براي اين مکان پيش بيني شده ولي احتمالا لايه هاي پايين اين روستا مي تواند قدمتي 9 هزار ساله داشته باشد. اين تل در 30 کيلومتري شرق شهر بم واقع شده است. لازم است بيان شود که هم اکنون برنامه اي پنج ساله براي کاوش اين مکان در حال اجراست.

هفتواد اسطوره بمي شاهنامه

به استناد داستان هفتواد در شاهنامه و کتاب کارنامک اردشير بابکان مي‌توان دريافت با نام کجاران يا کوزران که اکنون محله‌اي به همين نام در شمال غربي بم است، که به حدس و گمان آن را مي‌توان به‌عنوان نخستين هسته شهر بم پنداشت. در روزگار ساسانيان هفتواد مرد فقير ساکن در شهر کجاران سرو ساماني يافته و حاکم را از ميان برمي‌دارد و براي خود برج و بارويي بر بالاي تپه مجاور قلعه حاکم قبلي مي‌سازد که همين ارگ کنوني بم است؛ بنابراين هفتواد شهر را توسعه نداد، بلکه محل تجمع سکونتگاهي را تغيير داد و مردم را از شهر کجاران به پاي تپه کشانيد و خود بر بالاي تپه و در برج به حکمراني پرداخت.

بازار سنتي سرپوشيده بم

بنا به موقعيت شهر بم و قرار گرفتن اين شهر در مسير سيستان و بلوچستان، بم به دروازه‌اي براي تجار کشورهاي شرقي و استان سيستان و بلوچستان به استان‌هاي مرکزي کشور تبديل شده است . در اين ميان بازار سنتي و سرپوشيده بم جايگاه ويژه اي دارد.

روستاي بروات بم

بروات يکي از آبادي هاي حومه شهرستان بم است که در 5 کيلومتري بم قراردارد و مرکز بخش مرکزي شهرستان مذکور است. بروات از قسمت هاي (عليا، سغلي و وسطي) تشکيل شده و داراي باغ‌هاي زيبا و سرسبز (خرما و مرکبات) و نيز مزارع مهم کشت حنا است که نظر هر مسافر را به خود جلب مي کند. بهترين خرما (مضافتي) و مرکبات شهرستان بم در اين روستا توليد مي شود.

فهرج بم

فهرج از جمله روستاهاي کويري استان کرمان است که در 58 کيلومتري شرق بم واقع شده است. اين روستا دردل کوير و بر سر راهي قرارگرفته که از يک طرف سيستان را به کرمان و از طرف ديگر قسمت هاي جنوبي استا ن را به غرب و شمال متصل کرده است. هم اکنون آمار دو قلعه مخروبه در اين روستا باقي مانده که دورتا دور آنها آثار خندقي وجود دارد. آثار حفره هايي نيز در طبقات مختلف اين دو قلعه مشخص شده و به اعتقاد برخي از اهالي اين قلعه ها مسکوني بوده اند. در سه کيلومتري شرق آبادي نيز آثار گورستان بسيار بزرگي به چشم مي خورد که سنگ قبرها از مرمر بوده است که بر اثر سرما و گرماي محل ، خرد شده اند. آثار خمره هاي بسيار بزرگي در اين منطقه به چشم مي خورد که طبق اظهار اهالي در داخل آنها استخوان اجساد کشف شده است.