اراک يکي از پهناورترين شهرهاي کشور ايران ، بزرگ ترين شهر استان مرکزي و مرکز آن است. به علت دارا بودن صنايع مادر اراک را پايتخت صنعتي ايران مي نامند. اين شهر با بيش از 500 هزار نفر جمعيت چهاردهمين شهر پرجمعيت ايران است. شهر اراک نسبت به ساير شهرهاي کشورمان شهري جوان محسوب مي شود چرا که تاريخ تاسيس آن به دوران قاجار برمي گردد و تنها کمي بيش از دو قرن قدمت دارد. علي رغم قدمت کوتاه اين شهر داراي آثار فرهنگي و تاريخي بسيار همچنين طبيعت زيبايي  است که آن را به محلي مناسب براي گردشگردي تبديل مي کند

گورستان چشمه پهن

گورستان چشمه پهن در شمال روستاي چشمه پهن و بر روي يک تپه ماهور سنگلاخي در کوهپايه هاي جنوبي کوه لنه واقع شده است. گورستان بر روي شيب رو به جنوب اين تپه ماهور واقع شده است . طول شمالي جنوبي آن حدود 150 متر و عرض غربي – شرقي آن حدود 100 متر است. سطح گورستان به صورت سنگلاخي و شرق آن دره آبکند سيلابي است. در بخش جنوبي و غربي گورستان زمين هاي کشاورزي وجود دارد. تعدادي از قبور مورد حفار ي غير مجاز قرار گرفته است. پوشش گياهي سطح گورستان به صورت مرتعي است و بخشهايي از اطراف آن را زمينهاي کشاورزي در برگرفته است. راه دسترسي به اين تپه نيز جاده آسفالته ايلام به لومار است که در 500 متري جنوب اثر امتداد دارد.

ارگ حکومتي اراک

يکي ديگر از عمارت هاي تاريخي متعلق به دوران حکومت قاجاريه و سلطنت فتحعلي شاه قاجار، ارگ حکومتي اراک است که به برج شيشه نيز شهرت دارد و در بافت قديمي اين شهرستان واقع شده است. ارگ حکومتي اراک يکي از بناهاي تاريخي اين شهر است که در سال 1231 هجري قمري بنا شد. اين بنا در واقع مرکز حکومت شهر و محل سکونت حاکم شهر بود. در سال 1309 که ناصرالدين شاه در سفر خود به عراق عجم که در سال 1309 انجام گرفت، در اين ارگ سکونت يافت و در کتاب سفرنامه خود که اين بنا را توصيف کرده است اين چنين مي گويد که از طبقه بالاي آن به شهر مشرف بود و مي توانست آن در نظر بگيرد. هر چند که در حال حاظر از ارگ حکومتي اراک غير از بخشي از بناي منزل سپهدار چيزي از آن باقي نمانده است. اين مجموعه با مشورت يوسف خان گرجي و در زمان ساخت نخستين پايه‌هاي شهر اراک در زمان فتحعلي شاه احداث شد.
از بناهاي قديمي ومعروف شهر اراک بود که در زمان سلطنت فتحعلي شاه قاجار و همزمان با ساخت شهر سلطان آباد (اراک قديم) ساخته شده بود. اين بنا به صورت دوازده ترکي متشکل از سه طبقه جدا از هم تشکيل شده بود. دو طبقه بالاي برج داراي تزئينات کاشي کاري و آجري بوده‌است. کف برج به صورت بيضي شکل ساده شده که قطر بزرگ آن 12 متر و قطر کوپک آن 8 متر بوده‌است. اين برج به دليل وجود تزئينات کاشي معقلي با طرح‌هاي لوزي شکل که در طوق آن وجود داشته‌است، در هنگام تابش آفتاب از دور درخشندگي خاصي داشت، بنابراين به برج شيشه معروف شد.
خانه سپهدار نيز همزمان با برج و در نزديکي آن احداث شد که باغ و فضاي سبزي بزرگ و قابل توجه داشته است و داراي سردابزيبايي بوده است که سقف آن با کاشي‌هاي گل و بوته، به صورت شمسه تزئين شده بوده و داراي طاقي دو پوسته بوده است.
اين بنا در سال 1334 خورشيدي با شماره 1076 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيد، ولي در سال 1361 و بر خلاف قانون به همراه قسمتي از خانه سپهدار و عمارت نظميه قديم شهر اراک تخريب شد.هم اکنون از اين بنا به عنوان کتابفروشي استفاده ميشود!

سراب عباس آباد شازند

همزمان با گرم شدن تدريجي هوا و درآغازسال جديد، سراب عباس آباد شازند به عنوان منطقه نمونه تفرجگاهي، پذيراي بسياري از مردم و علاقه مندان به طبيعت است.
سراب عباس آباد در شرق شهر شازند، و در دامنه شمالي رشته کوه راسوند قرار دارد. ميزان آبدهي اين چشمه بطورمتوسط حدود 250 تا 300 ليتر در ثانيه است وارتفاع آن ازسطح دريا 1900 متر مي باشد
اين چشمه از جمله چشمه هاي ‘کارستيکي’ است که در دامنه رشته کوه هاي راسوند واقع شده و از آب آن براي کشاورزي و شرب روستاها و مناطق اطراف استفاده مي شود.
چشمه عباس آباد بخاطر نزديکي با شهر شازند، مکان مناسبي براي گذراندن اوقات فراغت اهالي اين شهر و ساير مردم استان مرکزي و کشور است.

چشمه چپقلي

چشمه چپقلي چشمه‌اي در نزديکي شهر اراک واقع در استان مرکزي است.
اين چشمه در 28 کيلومتري شهر اراک و در دامنه‌هاي رشته کوه سفيدخاني قرار دارد.
منطقه قرارگيري چشمه داراي 40 تا 50 گونه گياهي مرتعي نظير آويشن، درمنه، استپا، گون، قدومه، گل آروانه، جووحشي، مرزنجوش و شيرسگ است و يکي از رويشگاه‌هايلاله‌هاي واژگون در فصل بهار نيز هست.
در منطقه‌اي که چشمه در آن واقع شده است پارک جنگلي دست کاشت وجود دارد. پارک جنگلي چپقلي از شرق به رشته کوههاي ميران و سفيدپي از غرب به کوههاي کلاغ‌نشان و قدمگاه، از شمال به دشت شازند و خطوط لوله نفت و از جنوب به کوه‌هاي تخت بزرگ و قاليخاني منتهي مي‌شود.

کليساي مسروپ مقدس

کليساي مسروپ مربوط به دوره قاجار است و در اراک، خيابان شهيد چمران (نيسانيان) واقع شده و اين اثر در تاريخ 25 اسفند 1379 با شماره ثبت 3533 به‌عنوان يکي از آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.

شهرستان تفرش در شرق استان مرکزي، از شمال به ساوه، از شرق به قم، از جنوب به آشتيان و از غرب به کميجان محدود است.
فاصله اين شهر تا اراک 90 کيلومتر و تا تهران 230 کيلومتر است.
( طبرس ، گبرش ، تفرش ) مراتب تدوين نام تفرش تا به امروز بوده و فراهان که پيشينه تاريخي آن با نام اميرکبير و قائم مقام فراهاني پيوند خورده از بخشهاي تفرش است، به قولي آتشکده معروف آذرگشسب در روستاي فردجان اين شهر بوده است.

آثار سياحتي شهرستان تفرش

• امامزاده شاهزاده هادي
• امامزاده شاهزاده قاسم
• امامزاده شاهزاده احمد
• امامزاده عاقيت
• امامزاده ابوالقاسم
• بقعه ابوالعلا
• مسجد جامع تفرش
• چشمه هاي آب معدني گراو
• تپه هاي باستاني مشهد زلف
• گنبد بي بي

آتشکده آتشکوه از آثار باستاني شهر محلات و از مهم ترين آثار به جا مانده از دوره ساسانيان است که در پنج کيلومتري جاده نيم‌ور و در نزديکي روستاي آتشکوه نيم‌ور قرار گرفته است. عظمت اين بنا به حدي است که بي‌شک از برترين آتشکده‌هاي زرتشتيان جهان به شمار مي‌رود.
در ساخت اين بنا آجرهاي چهارگوش با نماي سنگ به کار رفته است و براي استحکام بيشتر آن در داخل ديوارها، تيرچوبي استفاده شده است. در ستون‌هاي اين آتشکده، ظرافت استفاده از سنگ‌هاي پاستون به حدي است که هيچ‌گاه دو بند سنگ روي هم قرار نگرفته‌اند.